قاسم بن موسی کاظممنابع روایی نقل می‌کنند که امام موسی کاظم (علیه‌السلام) فرزندی به نام قاسم داشته‌اند؛ اما از زندگی ایشان گزارش چندانی وجود نداشته است. ۱ - معرفی قاسمکتابهای روایی نقل می‌کنند که امام موسی کاظم (علیه‌السلام) فرزندی به نام قاسم داشته‌اند، [۳]
سبط بن جوزی، تذکرة الخواص من الامة فی ذکر خصائص الائمة، ص۳۱۵، قم، منشورات الشریف الرضی، چاپ اول، ۱۴۱۸ق.
اما از زندگی ایشان گزارش چندانی در منابع روایی و تاریخی وجود نداشته و تنها مطالب محدودی نقل شده است.۲ - علاقه امام کاظم به قاسمبا این وجود، از همان نقل‌های اندک چنین برمی‌آید که قاسم بن موسی (علیه‌السلام)، مورد محبت و علاقه پدر خود بوده است؛ امام کاظم (علیه‌السلام) فرمود: «من به فرزندم فلان (امام رضا) وصیت نموده‌ام و در ظاهر فرزندان دیگرم را نیز در وصیت با او شریک کرده‌ام؛ اما در باطن تنها امام رضا (علیه‌السلام) را وصی خود قرار داده‌ام. اگر اختیار در دست من بود؛ جهت علاقه و محبتی که به فرزندم قاسم دارم، او را وصی خود می‌کردم؛ اما اختیار این امر در دستان خداوند است». هم‌چنین نقل است که امام کاظم (علیه‌السلام) هنگام وفات یکی از فرزندانش، خطاب به فرزندشان قاسم فرمودند تا به بالین برادر رفته و آیاتی از قرآن را تلاوت کند. ۳ - مدفن قاسمدر مورد قبر ایشان در حله باید گفت؛ در برخی منابع تاریخی به این موضوع اشاره شده است؛ به عنوان نمونه، یاقوت حموی در معجم البلدان، تصریح می‌کند که قبر قاسم بن موسی در منطقه شوشه و در اطراف حله قرار گرفته است. ۴ - ثواب زیارت قاسمدر مورد ثواب زیارت ایشان روایتی از امام رضا (علیه‌السلام) نقل شده است که از لحاظ دانش حدیث‌شناسی، نمی‌توان بدان اعتماد کرد: «و ما هو معروف فی الالسنة من ان الرضا قال فیه من لم یقدر علی زیارتی فلیزر اخی القاسم کذب لا اصل له فی اصل من الاصول و شانه اجل من ان یرغب الناس فی زیارته بمثل هذه الاکاذیب». [۸]
طباطبایی، آل بحرالعلوم، تحفة العالم فی شرح خطبة المعالم، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.
در برخی گزارش‌ها در کتب معاصر، ماجرای فرار ایشان از دست هارون به تفصیل بیان شده است که تاکنون نتوانستیم منبع معتبری در این زمینه بیابیم. ۵ - پانویس
۶ - منبعپایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «قاسم بن موسی کاظم»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۳/۱۷. |